5 dakikalık okuma
Evliliğin getirdiği sorumlulukların yanı sıra ne yazık ki ilişkiler yolunda gitmediğinde, çiftlerin evlenmeden önce ve evlendikten sonra edindikleri malların paylaşımında anlaşmazlıklar ve sorunlar yaşanabiliyor. İşte evlilik hakkında en çok merak edilen sorulardan biri olan evlilik sözleşmesi nedir? sorusunun cevapları!
Evlilik Sözleşmesi Nedir?
Evlilik sözleşmesi, evlilik sırasında kazanılan malların yönetimi ve olası bir boşanma durumunda malların neye göre paylaştırılacağının önceden kararlaştırıldığı bir sözleşme. Sözleşmenin resmi adı ‘’Mal rejimi sözleşmesi’’ ya da ‘’Mal ayrılığı sözleşmesi’’ diye geçiyor ancak halk dilinde genellikle evlilik sözleşmesi olarak biliniyor. Evlenme kararı verdikten sonra çiftlerin evlilik öncesi ve sonrası edinilen mallar konusundaki hakların kanuna göre ve çiftlerin taleplerine göre düzenlenmesine evlilik sözleşmesi deniyor. Tabii ki sadece yeni evlenen çiftler için geçerli değil. Hali hazırda evli olan çiftler de dilediği zamanda evlilik sözleşmesi yapabilme hakkına sahip.
Evlilik Sözleşmesi Neden Yapılır?
Evlilikler her ne kadar masal gibi düşlerle başlasa da daha sonradan yaşanan sorunlar nedeni ile sonlanabiliyor. Boşanma davalarında en çok karşılaşılan ve sürecin uzamasına neden olan sorunlardan birisi de çiftler arasında mal paylaşımı konusu oluyor. Bu yüzden de dünyanın pek çok ülkesinde uygulanan ve Türkiye’de de 2002 yılından itibaren uygulanmaya başlanan mal ayrılığı sözleşmeleri özellikle de son yıllarda evli çiftlerin arasında sık sık yapılmaya başlandı. Evlilik sözleşmesi sayesinde evlilik öncesi ve sonrası edinilen malların paylaşımı hakkında düzenlemeler yapılarak her iki tarafın da hakları güvence altına alınabiliyor.
Evlilik Sözleşmesi Çeşitleri Nelerdir?
Mal ayrılığı sözleşmeleri için 4 farklı uygulama bulunuyor. Edinilmiş mallara katılma, mal ayrılığı, mal ortaklığı ve paylaşmalı mal ayrılığı olarak ayrılan sözleşmeler, çiftlerin isteğine göre düzenlenebiliyor. Bu 4 uygulamadan kısaca bahsedecek olursak;
Paylaşmalı mal varlığı: En çok tercih edilen sözleşmelerden biri olan paylaşmalı mal varlığında çiftlerin evlilik sırasında beraber edindikleri mallar eşit şekilde paylaşılır. Bu sözleşmede eşler evlilik sırasında ya da öncesinde kendi edindikleri mal varlıkları üzerinde hak sahibi olur. Ancak birlikte edinilen mallardan kime ait olduğu tespit edilemez ise mallar yine eşit olarak bölünür.
Mal ayrılığı: Bu sözleşmede de çiftten herhangi birine ait mallarının hakkı yine o kişide olur. Bu yüzden de sözleşmede kendilerine ait olan malların paylaşılmasını istemediklerini belirtirler. Bu sayede çiftler kendi varlıklarını güvence altına alabilirler.
Edinilmiş mallara katılma: Çiftler herhangi bir sözleşme belirlemez ise evlilik sözleşmeleri genellikle bu sözleşme üzerinden uygulanır. Bu sözleşmeye göre çiftlerin evlilik sonrasında birlikte kazandıkları mallar ikiye bölünür. Kişisel çalışma karşılığı, çalışma tazminatları, kişisel gelirler ve sosyal kuruluşlardan aldığı destek ödemeleri edinilmiş mal olarak kabul edilir ve eşler arasında yarı yarıya paylaşılır.
Mal ortaklığı: Bu sözleşmeye göre mallar ortak ve kişisel olarak ikiye ayrılır. Boşanma sırasında eşlerin kişisel gelirleri dışındaki birikimleri ve mal varlıkları ortak olarak kabul edilir. Ancak kişisel olan mal varlıkları bu ortaklığa dahil edilmez.
Mal Ayrılığı Sözleşmesi Nerede Yapılır?
Mal rejimi sözleşmesi evli ya da yeni evlenmeyi düşünen çiftlerin kolayca yapabileceği bir sözleşme. Evlilik sözleşmesi karar alan çiftler, aile avukatları ya da kendi bölgelerindeki görevli noterler aracılığıyla mal ayrılığı sözleşmesini yapabilirler. Dilerlerlerse sözleşmeyi notere düzenleyebilir veya kendileri sözleşmelerini önceden hazırlayıp noterde onaylatabilir ya da evlenme başvurusu sırasında hangi mal rejimini seçtiklerini yazılı olarak bildirebilirler.
Mal Ayrılığı Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
Evlilik sözleşmeleri diğer birçok resmi sözleşme gibi noter huzurunda yapılan bir sözleşmedir. Sözleşme yapmaya karar veren çiftler evlilik öncesinde ya da evlilik sırasında bu sözleşmeyi yapmaya karar verebilirler. Sözleşme kararı sonrasında çiftlerin talepleri ve kanunlar doğrultusunda sözleşmeler hazırlanır. Sözleşme taraflar, avukatlar ya da noterler tarafından hazırlanabilir. Noterde bulunan hazır sözleşme üzerinde değişiklikler de yapılabilir. Evlilik sözleşmesi sonrasında notere güncel fiyat tutarında ücret ödenir. Evlilik öncesinde yapılan sözleşmeler de evliliğin başladığı günden itibaren başlatılır. Ayrıca yukarıda belirttiğimiz gibi çift evlenme başvurusu sırasında hangi mal rejimini seçtiklerini yazılı olarak da bildirebilir.
Evlilik Sözleşmesi Nasıl İptal Edilir?
Mal ayrılığı sözleşmeleri katı kurallar ile yapılan bir sözleşme değildir. Daha çok çiftlerin taleplerine göre düzenlenebilen bir sözleşmedir. Bu yüzden sözleşmenin iptali ya da feshi de mümkündür. Aynı zamanda çift sözleşmenin içeriğini değiştirmek, farklı bir mal rejimi benimsemek isterse yeniden bir evlilik sözleşmesi yaparak taleplerini değiştirebilir.
Mal Ayrılığı Evlilik Sözleşmesi Örneği
Evlilik sözleşmesi önemli bir akit olduğu için bir aile avukatından fikir almanız oldukça önemli. Ancak biz aşağıda örnek bir mal ayrılığı sözleşmesine yer veriyoruz:
................................... TC Kimlik Numaralı ....................................... (isim-soyisim) ile ................................... TC Kimlik Numaralı ....................................... (isim-soyisim) arasında yapılacak/yapılmış …/…/…. tarihli evlilik akdi sebebiyle, Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun verdiği açık yetkiye dayanarak ve evlenme tarihinden itibaren geçerli olmak üzere işbu sözleşme ile aralarında aşağıdaki şartlar çerçevesinde mal ayrılığı rejimi kabul edilmiştir.
1.Taraflardan her birinin yasal sınırlar içinde kendisine ait mal varlığı üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarruf hakkı bulunmaktadır. Hiç bir taraf, diğer tarafın menkul ve gayrimenkulleri ile kişisel her türlü malvarlığı üzerinde yönetme ve tasarruf hakkına sahip olmayacaktır.
2. Evlilik tarihinden önce ya da sonra tarafların kişisel kullanımında bulunan eşyalar ile üçüncü kişilerden gelen manevi ve maddi tazminat alacakları, miras, bağış gibi ivazsız olarak iktisap ettiği her çeşit mal yasal olarak kişisel malları oluşturacak ve diğerinin bu alacaklar üzerinde söz ve tasarruf hakkı bulunmayacaktır.
3. Belirli bir malın kendisine ait olduğunu iddia eden taraf, iddiasını ispatla yükümlüdür. Mülkiyet durumu ispat edilemeyen mallar paylı mülkiyet koşullarına tabi olacaktır.
4. Her bir taraf kendisine ait borçlarından dolayı yalnızca kendi mal varlığı ile sorumlu olacaktır. Diğer tarafın bu borçlardan dolayı hiçbir sorumluluğu bulunmamaktadır.
5. Taraflardan her birinin herhangi bir meslek veya sanatla uğraşması halinde bu alanlarla ilgili tüm hukuki işlemleri yapma, tasarruf etme ve gelirini kullanma yetkisi ilgili tarafa aittir. Diğer tarafın bu konuda tasarruf hakkı bulunmamaktadır.
6. Mal rejiminin sona ermesi nedeniyle her bir taraf diğer tarafın zilyetliğinde bulunan kendisine ait malları geri alma hakkına sahiptir. Aksi takdirde mülkiyet sahibi tarafın tazminat talep etme hakkı doğacaktır.
7. Taraflardan her birinin evlilik birliği içerisinde yaptığı yatırımlar, sosyal güvenlik, sosyal yardım ve ya özel sigorta şirketleri tarafından yapılmış ödemeler, çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenmiş veya yapılacak olan ödemeler kişisel malvarlığı sayılacak ve evlilik birliğinin sona ermesi halinde eşit veya müşterek paylaşıma konu edilmeyecektir.
8. Evlilik birliğini temsilen yapılan masraflar ve evlilik süresince beklenmedik bir durumdan oluşan masraflar eşler arasında ortak katılımla ve masrafların payları oranında bölüşülmesiyle giderilecektir.
9. Evliliğin iptal veya boşanma kararıyla sona erdirilmesi halinde, ailenin ortak kullanımına özgülenmiş ve eşler arasında eşit olarak paylaşma konusu olan konutta kalmaya ve ev eşyalarını kullanmaya, ………………………………………. devam edecektir.
